In tbs-klinieken vindt gedwongen behandeling plaats van patiënten die ernstige (gewelds)delicten gepleegd hebben. De patiëntpopulatie wordt gekenmerkt door complexe en ernstige psychiatrische problematiek, waarbij de combinatie van cluster B-persoonlijkheidsstoornissen, verslaving en delictgedrag veel voorkomt. Een geintegreerde behandeling lijkt de beste optie. Verslaving wordt in de tbs gezien als een tot chroniciteit neigende hersenziekte. Door de complexe comorbiditeit en het delictrisico wordt verslaving in een totaalpakket van behandeling aangepakt door middel van
cure
,
care
én
control
. Doel van de behandeling is het terugdringen van het delictrisico. De primaire focus is de relatie met het delictgedrag. Het aanbod van verslavingsbehandeling in de tbs is divers en wordt gefaseerd aangeboden, gericht op verschillende doelgroepen patiënten. In de intramurale fase vindt vooral motivering en ontwikkeling van alternatieve copingstrategieën plaats. Hiertoe wordt cognitieve gedragstherapie en schemagerichte therapie ingezet. In de resocialisatiefase moeten de geleerde vaardigheden daadwerkelijk worden toegepast. In de transmurale fase kan een patiënt in een verslavingszorgvoorziening worden geplaatst. Door strenge regelgeving waarin terugval in middelengebruik repressief wordt benaderd, kunnen de verslavingsbehandeling en resocialisatie stagneren. In een aantal gevallen is gecontroleerd en gereguleerd gebruik een wenselijke optie. Door de beheerscultuur in de tbs is het lastig zicht te krijgen op zucht en feitelijk gebruik. Ook terugval in gebruik wordt vaak vanuit het beheersmotief benaderd. Een oplossing is beveiliging en behandeling op maat, waarin individueel delictrisico het leidend criterium is.
