Skip to main content
Mijn bibliotheek
Ga naar:
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
BSL Shop
Inloggen

Welkom bij St. Antonius Academie & Bohn Stafleu van Loghum

St. Antonius Academie heeft ervoor gezorgd dat je Mijn BSL eenvoudig en snel kunt raadplegen. Je kunt je links eenvoudig registreren. Met deze gegevens kun je thuis, of waar ook ter wereld toegang krijgen tot Mijn BSL. Heb je een vraag, neem dan contact op met René Schuwer.

» Andere revante producten voor St. Antonius Academie studenten en medewerkers.

Registreer

Om ook buiten de locaties van St. Antonius Academie, thuis bijvoorbeeld, van Mijn BSL gebruik te kunnen maken, moet u zich eenmalig registreren. Dit kan alleen vanaf een computer op een van de locaties van St. Antonius Academie.

Eenmaal geregistreerd kunt u thuis of waar ook ter wereld onbeperkt toegang krijgen tot Mijn BSL.

Login

Als u al geregistreerd bent, hoeft u alleen maar in te loggen om onbeperkt toegang te krijgen tot Mijn BSL.

Inloggen
Top
Tijdschrift voor Psychotherapie
Gepubliceerd in:

11-01-2017 | Artikel

Psychoanalyse, psychoanalytische psychotherapie en wetenschappelijke evidentie

Auteurs: Nel Draijer, Willie Langeland

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 1/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Psychotherapie dient aangetoond werkzaam te zijn. Zorginstituut Nederland (ZN) heeft eisen opgesteld voor het wetenschappelijk bewijs dat daarvoor nodig is. Welke psychodynamische of psychoanalytische behandelingen voldoen daaraan? Dit artikel geeft een overzicht van de huidige bewijskracht voor psychodynamische psychotherapie als een effectieve behandeling bij volwassen patiënten met depressie, angststoornissen en persoonlijkheidsstoornissen. Het is gebaseerd op acht meta-analyses die zich specifiek richten op de effectiviteit van psychodynamische psychotherapie. Hierin zijn de resultaten van 132 primaire onderzoeken, overwegend randomized controlled trials (RCT’s), geïntegreerd. De auteurs vergelijken de resultaten met de uitkomsten van de meest recente meta-analyses over de effectiviteit van psychologische behandelingen in het algemeen, waarin specifieke behandelingen met elkaar worden vergeleken. Voor talloze psychodynamische behandelingen bestaat voldoende evidentie om aan de ZN-eisen voor wetenschappelijk bewijs te voldoen, omdat er voldoende kwalitatief adequate onderzoeken zijn aangetroffen waaruit blijkt dat de effecten niet of nauwelijks verschillen van andere behandelingen.
vorige artikel Twee wegen naar Rome
volgende artikel Wat je zegt ben je zelf ...
Literatuur
Abbass, A., Town, J., & Driessen, E. (2011). The efficacy of short-term psychodynamic psychotherapy for depressive disorder with comorbid personality disorder. Psychiatry, 74, 58–71.CrossRefPubMed
Abbass, A. A., Kisely, S. R., Town, J. M., Leichsenring, F., Driessen, E., Maat, S. C. de, Gerber, A., Dekker, J., Rabung, S., Rusalovska, S., & Crowe, E. (2014). Short-term psychodynamic psychotherapies for common mental disorders (review). Cochrane Database of Systematic Reviews, 7, CD004687.
Abbass, A., Kisely, S., Rasic, D., Town, J. M., & Johansson, R. (2015). Long-term healthcare cost reduction with intensive short-term dynamic psychotherapy in a tertiary psychiatric service. Journal of Psychiatric Research, 64, 114–120.CrossRefPubMed
Andersson, G., Paxling, B., Roh-Norlund, P., Ostman, G., Norgren, A., Almlov, J., Georen, L., Breitholtz, E., Dahlin, M., Cuijpers, P., Carlbring, P., & Silverberg, F. (2012). Internet-based psychodynamic versus cognitive behavioral guided self-help for generalized anxiety disorder: a randomized controlled trial. Psychotherapy Psychosomatics, 81, 344–355.CrossRefPubMed
Bales, D. L., Timman, R., Andrea, H., Busschbach, J. J., Verheul, R., & Kamphuis, J. H. (2015). Effectiveness of day hospital mentalization-based treatment for patients with severe borderline personality disorder: a matched control study. Clinical Psychology and Psychotherapy, 22, 409–417.CrossRefPubMed
Bandelow, B., Reitt, M., Rover, C., Michaelis, S., Gorlich, Y., & Wedekind, D. (2015). Efficacy of treatments for anxiety disorders: a meta-analysis. International Clinical Psychopharmacology, 30, 183–192.CrossRefPubMed
Barth, J., Munder, T., Gerger, H., Nüesch, E., Trelle, S., Znoj, H., Jüni, P., & Cuijpers, P. (2013). Comparative efficacy of seven psychotherapeutic interventions for patients with depression: a network meta-analysis. PLoS Medicine, 10, e1001454.CrossRefPubMedPubMedCentral
Bastos, A. G., Guimaraes, L. S., & Trentini, C. M. (2015). The efficacy of long-term psychodynamic psychotherapy, fluoxetine and their combination in the outpatient treatment of depression. Psychotherapeutic Research, 25, 612–624.CrossRef
Clarkin, J. F., Levy, K. N., Lenzenweger, M. F., & Kernberg, O. F. (2007). Evaluating three treatments for bordeline personality disorder: a multiwave study. American Journal of Psychiatry, 164, 922–928.CrossRefPubMed
Connolly Gibons, M. B., Gallop, R., Thompson, D., & Luther, D. (2016). Comparative effectiveness of cognitive behavioral therapy and dynamic psychotherapy for major depressive disorder in a community mental health setting. A randomized clinical noninferiority trial. JAMA Psychiatry, . doi:10.​1001/​jamapsychiatry.​2016.​1720.
Dekker, J., Hendriksen, M., Kool, S., Bakker, L., Driessen, E., Jonghe, F. de, Maat, S. de, Peen, J., & Van, H. L. (2014). Growing evidence for psychodynamic therapy for depression. Contemporary Psychoanalysis, 50, 131–155.CrossRef
Diamond, D., Yeomans, F. E., Stern, B., Levy, K. N., Hörz, S., Doering, S., Fischer-Kern, M., Delaney, J., & Clarkin, J. F. (2013). Transference Focused Psychotherapy for patients with comorbid narcissistic and borderline personality disorder. Psychoanalytic Inquiry, 33, 527–551.CrossRef
Doering, S., Hörz, S., Rentrop, M., Fischer-Kern, M., Schuster, P., Benecke, C., Buchheim, A., Martius, P., & Buchheim, P. (2010). Transference-focused psychotherapy v. treatment by community psychotherapists for borderline personality disorder: randomised controlled trial. British Journal of Psychiatry, 196, 389–395.CrossRefPubMed
Draijer, N. (2015). Nieuwe ontwikkelingen in Transference-Focused Psychotherapie. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 21, 274–284.
Driessen, E., Cuijpers, P., Maat, S. C. M. de, Abbass, A. A., Jonghe, F. de, & Dekker, J. J. M. (2010). The efficacy of short-term psychodynamic psychotherapy for depression: a meta-analysis. Clinical Psychology Review, 30, 25–36.CrossRefPubMed
Driessen, E., Hegelmaier, L. M., Abbass, A. A., Barber, J. B., Dekker, J. J., Van, H. L., Jansma, E. P., & Cuijpers, P. (2015). The efficacy of short-term psychodynamic psychotherapy for depression: a meta-analysis update. Clinical Psychology Review, 42, 1–15.CrossRefPubMed
Driessen, E., Smits, N., Dekker, J. J., Peen, J., Don, F. J., Kool, S., Westra, D., Hendriksen, M., Cuijpers, P., & Van, H. L. (2016). Differential efficacy of cognitive behavioral therapy and psychodynamic therapy for major depression: a study of prescriptive factors. Psychological Medicine, 46, 731–744.CrossRefPubMed
Egger, N., Konnopka, A., Beutel, M. E., Herpertz, S., Hiller, W., & Hoyer, J. (2016). Long-term cost-effectiveness of cognitive behavioral therapy versus psychodynamic therapy in social anxiety disorder. Depression and Anxiety doi:10.​1002/​da.​22540.PubMed
Fischer-Kern, M., Doering, S., Taubner, S., Hörz, S., Zimmerman, J., Rentrop, M., Schuster, P., Buchheim, P., & Buchheim, A. (2015). Transference focused psychotherapy: change in reflective function. British Journal of Psychiatry, 207, 173–174.CrossRefPubMed
Fisher, H., Atzil-Slonim, D., Bar-Kalifa, E., Rafaeli, E., & Peri, T. (2016). Emotional experience and alliance contribute to therapeutic change in psychodynamic therapy. Psychotherapy, 53, 105–116.CrossRefPubMed
Fjeldstat, A., Høglend, P., & Lorentzen, S. (2015). Patterns of change in interpersonal problems during and after short-term and long-term psychodynamic group therapy: a randomized controlled trial. Psychotherapy Research, 25, 1–12.CrossRef
Fonagy, P., Target, M., & Gergely, G. (2000). Attachment and personality disorder. Psychiatric Clinics of North America, 23, 103–122.CrossRefPubMed
Fonagy, P., Rost, F., Carlyle, J.-A., McPherson, S., Thomas, R., Pasco Fearon, R. M., Goldberg, D., & Taylor, D. (2016). Pragmatic randomized controlled trial of long-term psychoanalytic psychotherapy for treatment-resistant depression: the Tavistock Adult Depression Study (TADS). World Psychiatry, 14, 312–321.CrossRef
Gabbard, G. O. (2007). Do all roads lead to Rome? New findings on borderline personality disorder. American Journal of Psychiatry, 164, 853–855.CrossRefPubMed
Knekt, P., Lindfors, O., Laaksonen, M. A., Renlund, C., Haaramo, P., Härkänen, T., Virtala, E., & Helsinki Psychotherapy Study Group (2011). Quasi-experimental study on the effectiveness of psychoanalysis, long-term and short-term psychotherapy on psychiatric symptoms, work ability and functional capacity during a five-year follow-up. Journal of Affective Disorders, 132, 37–47.CrossRefPubMed
Hendriksen, M., Dekker, J. J. M., Jonghe, F. E. R. E. de, Gijsbers van Wijk, C. M. T., Peen, J., & Van, H. L. (2013). Afweerstijl en therapeutische techniek als voorspellers voor uitkomst van psychodynamische psychotherapie voor depressie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55, 247–257.PubMed
Huber, D., Zimmermann, J., Henrich, G., & Klug, G. (2012a). Comparison of cognitive-behaviour therapy with psychoanalytic and psychodynamic therapy for depressed patients: a three year follow-up study. Zeitschrift für Psychosomatische Medizin und Psychotherapie, 58, 299–316.CrossRefPubMed
Huber, D., Heinrich, G., Gastner, J., & Klug, G. (2012b). Must all have prices? The Munich Psychotherapy Study. In R. A. Levy, J. S. Ablon & H. Kächele (red.), Current clinical psychiatry: psychodynamic psychotherapy research: evidence-based practice and practice-based evidence. New York: Humana.
Johansson, R., Ekbladh, S., Hebert, A., Lindstrom, M., Moller, S., Petitt, E., Poysti, S., Larsson, M. H., Rousseau, A., Carlbring, P., Cuijpers, P., & Andersson, G. (2012). Psychodynamic guided self-help for adult depression through the internet: a randomised controlled trial. PloS One, 7, e38021.CrossRefPubMedPubMedCentral
Johansson, R., Borklund, M., Hornborg, C., Karlsson, S., Hesser, H., Ljotsson, B., Rousseau, A., Frederick, R. J., & Andersson, G. (2013). Affect-focused psychodynamic psychotherapy for depression and anxiety through the internet: a randomized controlled trial. Peer Journal, 1, e102. doi:10.​7717/​peerj.​102.CrossRef
Johansson, R., Town, J. M., & Abbass, A. (2014). Davanloo’s intensive short-term dynamic psychotherapy in a tertiary psychotherapy service: overall effectiveness and association between unlocking the unconscious and outcome. Peer Journal doi:10.​7717/​peerj.​548.
Jørgensen, C. R., Freund, C., Bøye, R., Jordet, H., Andersen, D., & Kjølbye, M. (2013). Outcome of mentalization-based and supportive psychotherapy in patients with borderline personality disorder: a randomized trial. Acta Psychiatrica Scandinavia, 127, 305–317.CrossRef
Keefe, J. R., McCarthy, K. S., Dinger, U., Zilcha-Mano, S., & Barber, J. P. (2014). A meta-analytic review of psychodynamic therapies for anxiety disorders. Clinical Psychology Review, 34, 309–323.CrossRefPubMed
Kivlighan 3rd, D. M., Goldberg, S. B., Abbas, A., Pace, B. T., Yulish, N. E., Thomas, J. G., Cullen, M. M., Flückiger, C., & Wampold, B. E. (2015). The enduring effects of psychodynamic treatments vis-à-vis alternative treatments: a multilevel longitudinal meta-analysis. Clinical Psychology Review, 40, 1–14.CrossRefPubMed
Knekt, P., Virtala, E., Härkänen, T., Vaarama, M., Lehtonen, J., & Lindfors, O. (2016). The outcome of short- and long-term psychotherapy 10 years after start of treatment. Psychological Medicine, 46, 1175–1188.CrossRefPubMed
Laaksonen, M. A., Sirkiä, C., Knekt, P., & Lindfors, O. (2014). Self-reported immature defense style as a predictor of outcome in short-term and long-term psychotherapy. Brain Behavior, 4, 495–503.CrossRefPubMedPubMedCentral
Leichsenring, F., & Rabung, S. (2011). Long-term psychodynamic therapy in complex mental disorders: update of a meta-analysis. British Journal of Psychiatry, 199, 15–22.CrossRefPubMed
Leichsenring, F., & Salzer, S. (2014). A unified protocol for the transdiagnostic psychodynamic treatment of anxiety disorder: an evidence-based approach. Psychotherapy, 51, 224–245.CrossRefPubMed
Leichsenring, F., & Schauenburg, H. (2014). Empirically supported methods of short-term psychodynamic therapy in depression: towards an evidence-based unified protocol. Journal of Affective Disorders, 169, 128–143.CrossRefPubMed
Leichsenring, F., Salzer, S., Beutel, M. E., Herpertz, S., Hiller, W., Hoyer, J., et al. (2014). Long-term outcome of psychodynamic therapy and cognitive behavioral therapy in social anxiety disorder. American Journal of Psychiatry, 171, 1074–1082.CrossRefPubMed
Leichsenring, F., Masuhr, O., Jaeger, U., Rabung, S., Dally, A., Dumpelmann, M., Fricke-Neef, C., Steinert, C., & Streeck, U. (2016). Psychoanalytical-Interactional therapy versus psychodynamic therapy by experts for personality disorders: a randomized controlled efficacy-effectiveness study in cluster B personality disorders. Psychotherapy Psychosomatics, 85, 71–80.CrossRefPubMed
Lilliengren, P., Johansson, R., Lindqvist, K., Mechler, J., & Andersson, G. (2016). Efficacy of experiential dynamic therapy for psychiatric conditions: a meta-analysis of randomized controlled trials. Psychotherapy, 53, 90–104.CrossRefPubMed
Lorentzen, S., Ruud, T., Fjeldstad, A., & Høglend, P. A. (2015). Personality disorder moderates in short- and long-term group analytic psychotherapy: a randomized clinical trial. British Journal of Clinical Psychology, 54, 129–146.CrossRefPubMed
Maat, S. de, Jonghe, F. de, Kraker, R. de, Leichsenring, F., Abbass, A., Luyten, P., Barber, J. P., Van, R., & Dekker, J. (2013). The current state of the empirical evidence for psychoanalysis: a meta-analytic approach. Harvard Review of Psychiatry, 21, 107–137.PubMed
Mayo-Wilson, F., Dias, S., Mavranezouli, I., Kew, K., Clark, D. M., Ades, A. E., & Pilling, S. (2014). Psychological and pharmacological interventions for social anxiety disorder in adults: a systematic review and network meta-analysis. Lancet Psychiatry, 1, 368–376.CrossRefPubMed
Milrod, B., Busch, F., Cooper, A., & Shapiro, T. (1997). Manual of panic-focused psychodynamic psychotherapy. Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Milrod, B. L., Chambless, D. L., Gallop, R., Busch, F. N., Schwalberg, M., McCarthy, K. S., et al. (2015). Psychotherapies for panic disorder: a tale of two sites. Journal of Clinical Psychiatry doi:10.​4088/​JCP.​14m09507.PubMed
Nolte, S., Erdur, L., Fischer, H. F., Rose, M., & Palmowski, B. (2016). Course of self-reported symptoms of 342 outpatients receiving medium- versus long-term psychodynamic psychotherapy. BioPsychoSocial Medicine, 10, 23.CrossRefPubMedPubMedCentral
Pompoli, A., Furukawa, T. A., Imai, H., Tajika, A., Efthimiou, O., & Salanti, G. (2016). Psychological therapies for panic disorder with or without agoraphobia in adults: a network meta-analysis. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4, CD011004.PubMed
Smit, Y., Huibers, M. J. H., Ioannidis, J. P. A., Dyck, R. van, Tilburg, W. van, & Arntz, A. (2012). The effectiveness of long-term psychoanalytic psychotherapy: a meta-analysis of randomized controlled trials. Clinical Psychology Review, 32, 81–92.CrossRefPubMed
Solbakken, O. A., & Abbass, A. (2015). Intensive short-term dynamic residential treatment program for patients with treatment-resistant disorders. Journal of Affective Disorders, 181, 67–77.CrossRefPubMed
Staal, P. C., Heymans, J., Ligtenberg, G., Derksen, J. T. M., & Couwenbergh, B. T. (2015). Beoordeling stand van wetenschap en praktijk. Den Haag: Zorginstituut Nederland. Volgnummer 2014116583
Stoffers, J. M., Völlm, B. A., Rücker, G., Timmer, A., Huband, N., & Lieb, K. (2012). Psychological therapies for people with borderline personality disorder. Cochrane Database of Systematic Reviews, 8, CD005652.
Wampold, B. E., Mondin, G. W., Moody, M., Stich, F., Benson, K., & Ahn, H. (1997). A meta-analysis of outcome studies comparing bona fide psychotherapies: empirically, ‘all must have prizes. Psychological Bulletin, 122, 203–215.CrossRef
Wiltink, J., Hoyer, J., Beutel, M. E., Ruckes, C., Herpertz, S., Joraschky, P., et al. (2016). Do patient characteristics predict outcome of psychodynamic psychotherapy for social anxiety disorder? PLoS ONE, 11, e0147165.CrossRefPubMedPubMedCentral
Metagegevens
Titel
Psychoanalyse, psychoanalytische psychotherapie en wetenschappelijke evidentie
Auteurs
Nel Draijer
Willie Langeland
Publicatiedatum
11-01-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 1/2017
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI
https://doi.org/10.1007/s12485-016-0170-8

Andere artikelen Uitgave 1/2017

Bijeenkomsten

Twee wegen naar Rome

  • Artikel

Parentificatie – als een kind te snel ouder wordt. Symposium VVGN, 14 oktober 2016

  • Gehoord

De kracht van impliciete scenario’s

  • Artikel

Inleiding

Verlangen naar oorlog

  • Gelezen